Oostelijke landgoederen in de Kalmthoutse Heide

In lang vervlogen tijden kwam in de Noorderkempen een grootschalige veenontginning op gang. Van 1250 tot 1750 werd hier gegraven en gewroet om de Vlaamse en Nederlandse steden van brandstof te voorzien. Er kwam een uitgebreid en vernuftig stelsel van grachten en vaarten om de turf naar Bergen op Zoom en Roosendaal te voeren. Van daaruit vertrok de turf naar grote steden in Vlaanderen en Nederland.

Onder impuls van de alomtegenwoordige Abdij van Tongerlo gingen de metersdikke veenlagen al vanaf de vroege middeleeuwen op de schop. Na de Franse Revolutie werden de 'leeggeturfde gronden' verkocht aan heren en heertjes met soms zeer diverse toekomstplannen.

De gegidste wandeling vangt aan langs de landgoederen Markgraaf en Boterberg en loopt verder langs turfgrachten en prachtige vennen, over veendijken en door natte heidegebiedjes. Hier spelen zich de verhalen af van arme heiboeren, rijke moerkopers, terechtstellingen en processen, een onwaarschijnlijke erfenis, het veengebied De Nol en het Stappersven. Libellen, watervogels, zonnedauw en dophei zijn hier bovendien een lust voor het oog van de wakkere voorbijganger.